SÖZLÜKÇE

     ACEBEK: Börülce.

     ACUR: Salatalık ve kabak benzeri bir sebze.

     AKBAKLA: Kurufasulye

     AKDERE: Arpa çorbası.

     ALİŞKE: Etli, patatesli ve havuçlu çorba.

     ANAMAŞI: Elâzığ' da kavurma, nohut, börülce ve döğme ile yapılan çorba.

     ANIK: Soğanın yağ ile kavrulmuş hali.

     AŞLIK: Mısır yarması.

     AŞOTU: Kişniş.

     AVKIMAK: Ovmak.

     BACAKLI: Erişteli.

     BAĞLAMAK: Çorbaları koyulaştırma işlemi.

     BALCAN: Patlıcan.

     BALVA: Ispanak ve kişnişli Azerbaycan çorbası.

     BEYAZ GÖCE: Yarma.

     BEYRAN: Gaziantep' de sabahları içilen bir çorba çeşidi.

     BEZE, BEZİ: Hamur parçası.

     BULAMAÇ: İzmir' de sabahları içilen bir çorba çeşidi.

     BOZBAŞ: Köfteli, nohutlu ve patatesli Azerbaycan çorbası.

     ÇELEM: Şalgam.

     ÇIRPACAK: Kastamonu' da yapılan bir çeşit un.

     ÇİLEMEZ: Un.

     ÇİR: Kayısı, Zerdali ve Erik kurusu.

     ÇİRİŞ: Yabani sebze, Pırasanın ufağı.

     ÇORTUTU: Şalgam.

     DALYAN ÇORBASI: Kefal çorbası.

     DAŞVİK: Adana' da yeşil mercimek, nohut ve et ile yapılan bir çorba çeşidi.

     DEN: Yarma, buğday.

     DOĞA, DOYGA: Yoğurtlu veya ayranlı çorba.

     DÖVME, DÖĞME: Kabuğu çıkarılmış buğday.

     DU, DÜĞ, DÜĞÜ, DÜĞÜL: İnce bulgur.

     DÜĞÜLCEK, DÜĞÜRCÜK: Bulgur unu.

     EBEGÜMECİ: İlkbahar ve yaz mevsimlerinde, kırlarda kendiliğinden yetişen yeşil ot.

     EKŞİLİ LOHUSA ÇORBASI: Düğün çorbasının et yerine, küçük köftelerle hazırlanmış çeşidi.

     ERİŞTE: İnce kıyılıp kurutulmuş hamur parçaları.

     FASIL: Fasulye.

     FIRT FIRT: Un.

     FİDE: Uşak' ın çok ince kesilen erişte çorbası.

     FİRENK: Domates.

     FİRİK: Sertleşmeden toplanan buğday. Başakları tarlada yakılır. Kurutulup dövülür ve çekilir.

     FUKURA DIRMA: Oğmaç çorbası.

     GAVATA: Yeşil domatese benzeyen sebze.

     GAVUT 1- Patlamış mısırın unu.

     GAVUT 2- Mısır, salatalık, kabak, kavun, karpuz çekirdekleri, buğday ve nohutun öğütülmesi ile elde edilen un.

     GENDİME: Döğme, Kepeği alınmış buğday, aşurelik buğday, keşkeklik buğday.

     GÖCE: İnce bulgur veya keşkeklik buğday. Bazı yörelerde mısıra verilen ad.

     HALİSE: Nohut.

     HASPİR: Safran.
     HELLAŞI: Un çorbası ( Tokat - Samsun )

     HERKE: Yumurta, un ve su karışımı.

     HERLE: Un.

     HERSE: Yağlı et.

     HERTE: Miyane.

     HIRÇIK: Salatalık kabuğunun kurutulmuşu.

     HORMER: Un.

     HÖRRE: Unu yağda kavurarak hazırlanan çorba.
     HÜLÜLÜK: Mısır unu ( Samsun )

     HÜRRE: Un.

     İRİNTİ: Döğme veya bulgurun, elek üstünde kalan, en iri taneleri.
     KAÇAL: Nohut, mercimek, ceviz, mısır darısı, kırmızı biber ( Antalya )

     KARABATANA: Kastamonu yöresinde pişirilen karalahana çorbası.

     KARIN: İşkembe.

     KARIŞTIRMA: Yarma çorbası.

     KARTOL: Patates.

     KATIKLI ÇORBA: Yarmalı, ayranlı çorba.
     KEDİBATMAZ: Buğday ve Mısır unu ( Bolu )

     KEF: Kaynayan etli suyun üzerinde oluşan köpük.

     KEJ: Eşit miktardaun ve yağ ile yapılan miyane.

     KELEM: Beyaz lahana.

     KELLECOŞ: sivas' da keş ile hazırlanan bir çorba çeşidi.

     KENGER: Bir çeşit diken.

     KEŞ: Kurutulmuş yoğurt.
     KİKİRDEK: Yoğurtlu hamur ( Konya )

     KORKOTO: İri öğütülmüş mısır unu, mısır yarması.

     KOYMAK: Un.

     KOZ: Ceviz.
     KÖR BELLAŞI: Yarma ( Çorum )

     KULAK: Hamur, hamurlu çorba.

     KURUT: Süzme yoğurdun kurutulmuşu.

     KUYMAÇ; KUYMAK; KUYMUK: Un.

     KÜLAH: Biber veya patlıcan kurusu.

     LABADA: İlkbahar ve yaz mevsiminde yetişen, ıspanağa benzeyen bir yeşillik.

     LOKŞA: Hamurlu Kırım çorbası.

     LAMER: Kabak.

     LEBEN: Arapça yoğurt. 

     LEBENİYE: Yoğurtlu çorba.

     LEPE: 1- Lapa kelimesinin, yöresel lehçe ile söylenişi.

     LEPE: 2- Islatılıp kurutulmuş nohutun dövülmüş hali. 

     LOBİYA: Kurutulmuş yeşil fasulye.

     LOLAZ: Börülce.

     LÖVLEZ: Taze fasulye.

     MADIMAK: Yozgat ve Sivas civarlarında ilkbahar ve yaz mevsimlerinde yetişen kır yeşilliği.

     MALHITA, MAHLITA, MARHUTA: Öğütülmüş kırmızı mercimek.

     MAŞ: Ufak yeşil mercimek, yeşil kabuklu ve çabuk filizlenen bir tahıl çeşidi.

     MAYONA: Rezene.

     MEHİR: Yoğurt çorbası.

     MİYANE: Eşit miktarda, un ile yağın kavrulmuş hali.

     MIRMIRIK: Yeşil mercimek.

     MURTUĞA: Unun yağda kavrulmuş hali.

     MUSTAFACIK: İzmir' de et suyuyla pişirilen pilava, ayran ilave edilerek yapılan çorba.

     NAMAZ: Adana' nın tavuklu çorbası.

     NEBELYALI: Adana  Analı- Kızlı çorbasının, yalnızca analı denilen içli köftesinden yapılan. yoğurtlu ve terbiyeli çorba.

     NİSK: Mercimek.

     OĞMAÇ: Una su serpilip, elle ovularak yapılan, ufak hamur topları.

     ÖFLEMEÇ. Oğmaç çorbası. 

     ÖRSELEMEK: Yağ ile soğanı kavurmak.
     ÖVELEMEÇ: Yufkalı etsuyu ( Antalya )

     ÖZ: Gaziantep' de hindi ve döğme ile yapılan çorba.

     PAÇIK: Paça.

     PANCAR: Sivas yöresinde, her türlü yeşilliğe verilen ad.

     PAPARA: Ekmek Aşı = Ekmek çorbası.

     PARPUR: Semizotu.

     PAZI: Hamur parçası.

     PESKÜTEN, MEHİRE: Yoğurt çorbası.

     PEZEK, PEZİK: Pazı bitkisi.

     PEZÜK: Şeker pancarı yaprağı.

     PIH PIH: Adana' da ince bulgura verilen ad.

     PIR PIR: Kastamonu - Küre kazasında yapılan, bir çeşit un çorbası.

     PIRIŞ: Kırım' da tavuk taşlığından yapılan çorba.

     PİR PİR - PİRPİRİM: Semizotu.

     POLAZ: Börülce.

     PÜRÇEKLİ - PÜRÇÜKLÜ: Havuç.

     PÜSÜRÜK: Un.

     RÜŞTİYE: Adana' nın kesme hamur ve süt ile yapılan çorbası.

     SAFAR: Bulgur.
     SAKALI SARKAN: Uzun kesilmiş hamurlu yeşil mercimek

     SARIKÖK: Safran.

     SEDRİ: Pirinç.

     SİMİNDİRİK: Döğmenin ufağı.

     SİMİT - SÜMÜT: İnce bulgur.

     SOHARIÇ - SOKARIÇ: Soğan, kıyma, salça, kırmızı pul biber ve nanenin yağda kavrularak. çorbaya koyulmak üzere hazırlanması.

     SOLDAN: Edirne' de büyük çorba tasına verilen isim.
     SÖBELEK: Unlu mercimek ( Afyon )

     SÖĞÜRME: Közlenmiş.

     SÜLÜK: Sakala çarpan çorbasının Burdur' daki adı.

     ŞEVKETİ BOSTAN: Rezene kökü.

     ŞIRŞIR: Adana' da analı - kızlı olarak bilinen çorbanın Gaziantep' teki adı.

     ŞIŞ: Yarma.

     ŞİLE: Bulgur çorbası.

     ŞİVEYDİZ: Taze sarımsak.

     TAHANLI: Miyane çorbasına Kütahya' da verilen ad.

     TAHUS: Yoğurt çorbası.

     TANDIR: Konya' da tandırda pişirilen bir çorba çeşidi.

     TATAR: Uşak' ta Tutmaç çorbasına verilen ad.
     TIRMA: Sütlü un ( Rize )

     TIRTA: Un kavurması.

     TİKE: Gaziantep' de kuşbaşı ete verilen ad.

     TİLKİŞEN: Kuşkonmaz.

     TIRŞİK: Pancar.

     TOMATİZ EKŞİSİ: Domates salçası.
     TOĞKA: Yoğurtlu bulgur ( Bilecik - Kütahya )

     TORK: Yoğurtlu veya Ayranlı çorba.

     TOYGA: Yoğurt çorbası.

     TOYGAR-TOYKA-TOYKAÇ-TOYKAT: Yoğurtlu veya Ayranlı pirinç ya da buğday katılmış çorba ( Ankara )

     UĞMAÇ-UMAÇLI-OĞMAÇ-OĞMAÇLI: Oğmaç çorbası.

     URUMELİ: Tarhana.

     ÜZÜMLÜ: Sivas' da bayramları pişirilen, aşuremsi, tatlı bir çorba türü.

     ÜZÜPSAL: Kırım' da et suyu içine, et didiklenerek yapılan çorba.

     YARMA: Buğday kırığı.

     YARMACA: İkiye bölünmüş küçük nohut. 

     YARPIZ-YARPUZ: Yabani nane.
     YARTMAÇ: Değirmende öğütülüp, bulgur şeklini almış mısır ( Kastamonu )

     YAYIM: Ev eriştesi.

     YÜZÜK: Adana' nın kesme hamurlu çorbası.

     ZAHTER: Gaziantep, Antakya, Kilis civarındaki, Dağ kekiği.

     ZILBİYAT: Trabzon' un buğday unu ve ayran ile yapılan çorbası.

     ZOĞAL: Kurutulmuş kızılcık.

     

     

     

     

ÇORBA deyince, KİTABIMIN ARKA DIŞ YAZISI

          Çorbaların doğuşu, çorbaların dünü ve bugünü ile ilgili merak ettiğiniz herşeyi bulabileceğiniz bu kitap, içindeki bilgilerle aynı zamanda bir kültür kitabıdır.
          Bu kitapla, Türk Mutfağı çorbaları ile ilgili gelmiş - geçmiş tüm bilgilere ve çorba tariflerine ulaşmanız mümkündür.
          Dünya Mutfaklarından çorba tarifleri ve yeni yorumlardan doğan çorba tarifleri de bulunmaktadır. Birkaç çorba yanı tarifi de vardır.
          Bu kitaptaki tariflerin hepsi, verilen ölçülere ve bilgilere göre tarafımdan pişirilip tadılmış olup, tatdırıldığında ise beğeni toplamıştır.
          Sizlere sadece, güvenerek pişirmek ve zevkle içmek kalıyor.
          Kitabın içinde ayrıca; Çorba ile ilgili Atasözleri, Deyişler, Tekerlemeler, Maniler ve Fıkralar da bulunmaktadır.
          Ahmet Rasim' in de dediği gibi;
          Çorba; Kana kuvvet, göze fer, mideye cilâdır.
           '' Afiyet olsun ''

İLLERİMİZE GÖRE ÇORBA ÇEŞİTLERİMİZ

     ADANA ÇORBALARI: Ekşili çorba, Kara çorba, Bulgur çorbası, Analı - Kızlı çorba (analı - kuzulu çorba ), Börek çorbası, Dul Avrat çorbası, Süt çorbası, Tarhana çorbası, Tavuklu Pirinç çorbası, Topalak çorbası, Omaç ( dutmaç ) çorbası, Yüzük çorbası, Lepe çorbası, Mirmirik çorbası, Namaz çorbası, Pirinçli Un çorbası, Püsürük çorbası, Rüştiye çorbası, Sebze çorbası, Cıdabır çorbası, Yalancı Paça çorbası, İhbeyşi çorbası, Nebelyalı Köfte çorbası, Davşik çorbası, Mahluta çorbası, Mercimek çorbası, Toyga çorbası
     ADIYAMAN ÇORBALARI: Ayran çorbası, İşkembe çorbası, Kelle çorbası, Kulak çorbası, Mahluta çorbası, Mercimek çorbası, Paça çorbası, Pirinç çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası, Süt çorbası, Şehriye çorbası, Tarhana çorbası, Yoğurtlu ( bulgurlu ) çorba, Maşuk çorbası, Meyir çorbası
     AFYON ÇORBALARI: Söbelek çorbası, Tutmaç çorbası, Topal Tavuk çorbası, Sakala Çarpan çorbası, Arabaşı çorbası, Bamya çorbası, Göceli Tarhana çorbası, Hamur çorbası, Mercimek çorbası, Miyane çorbası, Nohutlu paça çorbası, Pirinç çorbası, Sakala çarpan çorbası, Tarhun çorbası, Tavuklu çorba, Türkmen Tarhanası çorbası, Un çorbası, Yoğurtlu Pirinç ( toğğa, toyga, tork, toykat, toykaç ) çorbası
     AĞRI ÇORBALARI: Arpa çorbası, Bulgur çorbası, Ispanak çorbası, İşkembe çorbası, Pırasa çorbası, Pirinç çorbası, Şehriye çorbası, Yoğurtlu ( Ayranaşı ) çorba
     AKSARAY ÇORBALARI: Bamya çorbası, Öç çorbası, Arapaşı çorbası, Bulama çorbası, Bulgur ( yayla ) çorbası, Düğü çorbası, Erişte çorbası, İşkembe çorbası, Kesme çorba, Mercimek çorbası, Öc çorba, Paça çorbası, Pancarlı çorba, Pirinç çorbası, Sütlü çorba, Sebzeli Tavuk çorbası, Tarhana çorbası, Tavuk çorbası, Un çorbası, Yoğurt çorbası
     AMASYA ÇORBALARI: Çatal çorba, Uhut çorbası, Tekke çorbası, Toyga ( doyga, doğa, toga, togali, toyka, toyurka, toygar ) çorbası, Tarhana çorbası, Tutmaç çorbası, Yarma çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     ANKARA ÇORBALARI: Oğmaç çorbası, Yoğurt çorbası, Paça çorbası, Soğuk çorba, Erişteli Yeşil Mercimek çorbası, Pirinçli Ayran çorbası, Kikirdekli çorba, Arabaşı çorbası, Bulgur çorbası, İşkembe çorbası, Keşkek çorbası, Köfteli çorba, Miyane çorbası, Sütlü çorba, Tarhana çorbası, Terbiyeli çorba, Toyga ( toygar ) çorbası
     ANTALYA ÇORBALARI: Kelle - Paça çorbası, Kuşkonmaz çorbası, Mahluta çorbası, Pastırmalı Yeşil Mercimek çorbası, Yeşil mercimekli Tarhana çorbası, Nohutlu balık çorbası, Bozbulamaç çorbası, Kaçal çorbası, Batırık çorbası, Filizaşı Çorbası, Arap Aşı ( arabaşı ) çorbası, Ayran çorbası, Ayran Tarhanası çorbası, Akdari çorbası, Bakla çorbası, Kulaklı çorba ( mantı çorbası ), Kızılcık Tarhanası çorbası ( ekşi tarhana çorbası ), Kuşkonmaz ( tilkişen ) çorbası, Kekikli Yoğurtlu çorba, Pirinç çorbası, Pancar çorbası, Tarhana çorbası, Tavuk çorbası, Darı çorbası, Sütlü Buğday çorbası, Yumurta çorbası, Şilofta ( lohusa ) çorbası, Grida Kelle çorbası, Çitlembik çorbası, İşkembe çorbası, Düğün çorbası, Hülüklü çorba, Yarpuzlu Ayran çorbası, Yarpuzlu Akdarı çorbası, Yarma Tarhana çorbası, Ürütlü çorba, Süt Tarhanası Çorbası, Şehriye çorbası, Maş çorbası, Mata çorbası, Mantar çorbası, Heyire çorbası, Göce çorbası  * Antalya ' da doğum yapan kadına, ilk yiyecek olarak Tarhana çorbası içirilir.
     ANTAKYA ÇORBALARI: Buğday çorbası, Grıda Kelle çorbası, Aya Köfteli çorba
     ARDAHAN ÇORBALARI: Isırgan çorbası
     ARTVİN: Gürcü çorbası, Lor çorbası, Hağarso çorbası, Keş çorbası, Sevil çorbası, Sirkeli çorba, Ayran çorbası, Bulgur çorbası, Helle çorbası, Kalacoş çorbası, Kuymak ( un ) çorbası, Mercimek çorbası, Pirinç çorbası, Sütlü çorba, Şehriye çorbası, Tavuk Suyu çorbası, Tutmaç çorbası, Umaç ( umak, uvmak, oğmaç, öflemeç, öğçel, umaçlı ) çorbası,
     AYDIN ÇORBALARI: Ot çorbası, Yavru çorbası, Tükenmez çorbası, Domatesli Tel Şehriye çorbası, Soğuk çorba, Buğday çorbası, Nohutlu İşkembe çorbası, Karnabahar çorbası, Arapaşı çorbası, Göceli Tarhana çorbası, Hamur ( kulak ) çorbası, Nohutlu Paça çorbası, Tarhana çorbası, Tutmaç çorbası, Yavru çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     BALIKESİR ÇORBALARI: Hamur çorbası, İskorpit çorbası, Sebze Ezme çorbası, Semizotu çorbası, Yerelması çorbası, Yeşil Soğan çorbası, Nohutlu Düğün çorbası, Kanarma çorbası, Mercimek çorbası, Midye çorbası, Tarhana çorbası, Uğmaç çorbası, Yayla çorbası
     BARTIN ÇORBALARI: Öğre çorbası, Pum pum çorbası, Un çorbası, Tıntış çorbası, Karadeniz çorbası, Et çorbaları
     BATMAN ÇORBALARI: Sütlü pirinç çorbası, Ciğerli Nohut çorbası, Balık çorbası, Bulgur çorbası, Ispanak çorbası, İşkembe çorbası, Kelle-Paça çorbası, Mehir ( Batman ayran  ) çorbası, Mercimek ( nisk ) çorbası, Nohut ( halise ) çorbası, Pirinç çorbası, Yayla çorbası, Soğuk Ayran çorbası
     BAYBURT ÇORBALARI: Kesme çorbası, Ayranlı ( toyga ) çorbası, Bozbaş çorbası, Fasulye çorbası, Herle ( miyane ) çorbası, Kavut çorbası, Lahana çorbası, Yayan çorbası, Mercimekli çorba, Patates çorbası, Bulgur çorbası, Bayburt Usulü Tatlı çorba ( bayram çorbası ), Yavanç çorbası, Alabalık çorbası, Bayburt çorbası, Kokoreç çorbası
     BİLECİK ÇORBALARI: Yalancı Tarhana çorbası, Dağ Eriği Ekşili Kesme çorbası, Düğün çorbası, Oyna Aşı çorbası, Tarhana çorbası, Toğka çorbası, Omaç çorbası
     BİNGÖL ÇORBALARI: Ayran çorbası, Çiriş çorbası, Mercimek çorbası, Döğme çorbası
     BİTLİS ÇORBALARI: İnce Aş çorbası, Avşar çorbası, Gebol çorbası, Kari çorbası, Piçoç çorbası, Bezirgan çorbası, Ayranaşı çorbası, Helimaşı çorbası, Kanaş çorbası, Kurutaşı çorbası, Turşuaşı çorbası, Umaçaşı çorbası
     BOLU ÇORBALARI: Matar çorbası, Paşa çorbası, Torata çorbası, Uhut çorbası, Tarhana çorbası, Taze Fasulye çorbası, Bakla ( yoğurtlu ) çorbası, Beyaz Göce çorbası, Bulgur çorbası, Çatal çorba, Düğün çorbası, Erişte çorbası, Ezme çorbası, Fasulye çorbası, Gemici çorbası, Helle çorbası, İşkembe çorbası, Keşkek çorbası, Kırmızı göce çorbası, Kırmızı Mercimek çorbası, Mısır çorbası, Oğmaç çorbası, Pancar çorbası, Patates çorbası, Süt çorbası, Şehriyeli Mercimek çorbası, Tarhana ( kızılcık tarhana ) çorbası, Tavuklu Şehriye çorbası, Tekke çorbası, Torata çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası, Yoğurtlu Taze Fasulye çorbası
     BURDUR ÇORBALARI: Kekik çorbası, Sülük çorbası, Analı-Kızlı çorbası, Arapaşı çorbası, Bulamaç çorbası, Beyaz Göce çorbası, Bulgur çorbası, Erişte çorbası, Çatal çorbası, Fası ( fasulye ) çorbası, İrmik çorbası, İşkembe çorbası, Kırmızı Göce çorbası, Kırmızı Mercimek çorbası, Nohutlu Tarhana çorbası, Övmek( örnek, oymak ) çorbası, Patates çorbası, Pirinçli çorba, Sülük ( sakal sarkıtan ) çorba, Sütlü çorba, Şehriyeli Mercimek çorbası, Tarhana çorbası, Tekke çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Un çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     BURSA ÇORBALARI: Ekşili Baş çorbası, Dede çorbası, Şipsi çorbası, Düğün çorbası, Hamur Tutma çorbası, İşkembe çorbası, Tutmaç çorbası
     ÇANAKKALE ÇORBALARI: Balık çorbası, Bezelye çorbası, Domates çorbası, Erişte çorbası, İşkembe çorbası, Mercimek çorbası, Oğma çorbası, Paça çorbası, Sülüklü Pirinç çorbası, Tarhana çorbası
     ÇANKIRI ÇORBALARI: Şaştım çorbası, Erişte çorbası, Göce çorbası, Madımak çorbası, Pirinç çorbası, Şaştım çorbası, Tarhana çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası
     ÇORUM ÇORBALARI: Cıngıllı Melek çorbası, Arabaşı çorbası, Bulgur çorbası, Çatal çorba, Çiğdem çorbası, Düğ ( düğü ) çorbası, Ekşili çorba, Helle çorbası, Katıklı ( katıklaş, katıklı, katma ) çorbası, Kavurma Hellesi çorbası, Kırmızı göce çorbası, Kırmızı Mercimek çorbası, Körbelek çorbası, Mercimekli Hamur çorbası, Oğmaç ( ovmaç ) çorbası, Paça çorbası, Pancar çorbası, Patates çorbası, Sütlü çorba, Tarhana çorbası, Taze Fasulye çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Yarma ( beyaz göce ) çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu çorba, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     DENİZLİ ÇORBALARI: Şehriyeli Tarhana çorbası, Arabaşı çorbası, Çapıtlı Paça çorbası, Kedi Börülce çorbası, Mercimek çorbası, Nohutlu Paça çorbası, Omaç ( oğmaç ) çorbası, Ovme ( oğma ) çorbası, Tarhana çorbası, Şehriye çorbası, Terbiyeli çorba, Tutmaç çorbası, Un çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     DİYARBAKIR ÇORBALARI: Lebeni ( yoğurtlu toyga ) çorbası, Habenisk çorbası, Bütün çorbası, Döğme çorbası, Kulak çorbası, Mercimek çorbası, Musul çorbası, Simindirik çorbası
     EDİRNE ÇORBALARI: İşkembe çorbası, Ciğer çorbası, Kaşar Peyniri çorbası, Soğuk çorba, Pırasa çorbası, Tarhana çorbası, İşkembeli Vezir çorbası, Çene Çarpan çorbası, Umaç çorbası, Domates çorbası, Durme çorbası, Ommaç ( sütlü ) çorbası
     EDREMİT ÇORBALARI: Kazdağı çorbası
     ELAZIĞ ÇORBALARI: Anamaşı çorbası, Toptopik çorbası, Kelcoş çorbası, Kurut çorbası, Tarhana çorbası, Erişte çorbası, Dövme çorbası, Tutmaçlı çrba, Fasulye çorbası, Lebeni çorbası, Elazığ Usulü Ayran çorbası, Lobik çorbası, Pirinçli çorba, Lovik ( karnıkara, kuru börülce ) çorbası, Simit ( ince bulgur ) çorbası, Gaçgadan çorbası, Gulahlı çorba, Tutmaçlı Kurut çorbası, Yarpuzlu Ayran çorbası, Mercimek çorbası, Şehriye çorbası, Bulama çorbası, Mırmırık çorbası, Yoğurtlu çorba
     ERZİNCAN ÇORBALARI: Düğürcük çorbası, Lapa çorbası, Sirkeli çorba, Kurut çorbası, Reyhanlı çorba, Erzincan çorbası, Yarma ( buğday ) çorbası, Pıh-Pıh ( ince köftelik bulgur ) çorbası, Ekşili çorba, Tarhana çorbası, Nohutlu-Fasulyeli Tarhana çorbası, Tutmaç çorbası, Yarma çorbası, Un ( köfteli ) çorba, Ayran çorbası, Erişte çorbası, Herle ( un ) çorbası, Kesmeli çorba, Kıymalı çorba, Lövlezli ( taze fasulye ) Bulgur çorbası, Pıh-Pıh Lapası çorbası
     ERZURUM ÇORBALARI: Un çorbası, Erzurum çorbası, Den çorbası, Ayran çorbası, Bezirgan çorbası, Bulgur çorbası, Düğün çorbası, Gendimalı Ayran çorbası, Herle çorbası, İşkembe çorbası, Kesme çorbası, Kuymak ( un ) çorbası, Mercimekli Bulgur çorbası, Mercimekli Kesme çorbası, Pirinç çorbası, Soğan çorbası, Şehriye çorbası, Tarhana çorbası, Tutmaç çorbası, Yeşil Mercimekli Kesme çorbası, Bulgurlu Ayran çorbası
     ESKİŞEHİR ÇORBALARI: Düğün Köftesi çorbası, Kırık Börek çorbası, Sorpa çorbası, Toyga çorbası, Bıt Bıtı çorbası, Bamya çorbası, Arabaşı çorbası, Topa çorbası, Bulamaç çorbası, Ovmaç çorbası, Tere çorbası
     FATSA ÇORBALARI: Hoşuran çorbası, Çöklüce çorbası, Pancar çorbası, Karalahana çorbası, Isırgan çorbası, Pancar çorbası, Kabak çorbası, Lahana çorbası, Yabani Lahana ( galdirik ) çorbası, mısır çorbası
     GAZİANTEP ÇORBALARI: Alaca çorba, Bademli Patlıcan çorbası, Antep Fıstıklı Tavuk Sulu çorba, Döğme çorbası, Fıstık çorbası, Maş çorbası, Yuvalama çorbası, Yoğurtlu Köfte çorbası, Öz çorbası, Fesleğenli Bal Kabağı çorbası, Bişberek çorbası, Lebeni çorbası, Tennuri çorbası, Börek çorbası, Döğmeli Alaca çorba, Ekşili Malhıta çorbası, İşkembe çorbası, Lebeviye ( yoğurtlu ) çorba, Mercimek çorbası, Öz çorba, Püsürük çorbası, Simindirik çorbası, Tarhana çorbası, Tatlılı Malhıta çorbası, Un çorbası, Uyduruk çorba, Yoğurtlu Döğme çorbası, Pirinç ( düğün ) çorbası
     GİRESUN ÇORBALARI: Mısır çorbası, Fındık çorbası, Gelecoş çorbası, Tavşan İçil çorbası, Gemici çorbası, Karalahana çorbası, Kuru Fasulye çorbası, Mendek ( yöre otu ) çorbası, Pancar çorbası, Göllü Gavut çorbası, Çalıçiçeği çorbası, Göcük Dene çorbası, Oğmaç çorbası, Pancar çorbası, Yağlaç ( yalaş ) çorbası, Taze fasulye çorbası
     GÜMÜŞHANE ÇORBALARI: Tirina çorbası, Fukura Dırma çorbası, Haşıl çorbası, Ayvalı çorba, Yarpuz çorbası, Ayranlı çorba, Kuşburnu çorbası, Dırma çorbası, Fırtılık ( fırfırt- Un ) çorbası, Höşmeri ( un ) çorbası, Kavurma Herlesi çorbası, Mantı çorbası, Pancar çorbası, Tirma çorbası
     HAKKARİ ÇORBALARI: Gulul ( katı ayran ) çorbası, Maşin çorbası, Tırşik çorbası, Dövme çorbası, Buğday çorbası, Yöresel Otlu Yoğurt çorbası, Ekşili ( tırşik ) çorba, Ayran çorbası, Otlu Buğday çorbası, Mercimek çorbası, Soğan çorbası
     HATAY ÇORBALARI: Şişbörek çorbası, Aya köfteli çorba, Ekşili çorba, Malhıta çorbası, Yoğurt çorbası, Yoğurtlu çorba, Hatay Usulü Toga çorbası, Ekşiaşı çorbası, Kambursiye ( Antakya yöresi ) çorbası, Hatay usulü Ekşili çorba, Hatay usulü Yoğurt çorbası, Hatay usulü mantı çorbası, Hatay usulü Lebeniye çorbası, Hatay usulü Mercimek çorbası
     IĞDIR ÇORBALARI: Yoğurt çorbası, Tavuk çorbası, Helise çorbası, Perzan çorbası, Sabahaşı çorbası, Süt Hörresi çorbası, Hörre çorbası, Ayran çorbası, Kelecoş çorbası, Gatığaşı çorbası
     ISPARTA ÇORBALARI: Yalvaç çorbası ( sülüklü çorba ), Top Tarhana çorbası, Tatar çorbası, Cürme çorbası, Hamur çorbası, İrmik çorbası, Katıklı çorba, Kuymak ( un ) çorbası, Omaç çorbası, Tarhana çorbası, Pirinç çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası
     İÇEL ÇORBALARI: İrmik çorbası, Batırık çorbası, Arapaşı çorbası, Börek ( mantı ) çorbası, Analı-Kızlı çorbası, Cılvırı çorbası, Erişte çorbası, Fasıl ( fasulye ) çorbası, İrmik çorbası, İşkembe çorbası, Katıklı çorba, Kulak çorbası, Lepe ( bulgur ) çorbası, Malhuta çorbası, Mercimek çorbası, Müceddere çorbası, Nohutlu Tarhana çorbası, Oğmaç çorbası, Paça çorbası, Patates çorbası, Sütlü çorba, Tarhana çorbası, Tavuk çorbası, Topalak çorbası, Un çorbası, Ülübü çorbası, Yoğurtlu çorba, Yüzük çorbası, Toyga ( yoğurtlu, nohutlu, yarmalı ) çorbası
     İSTANBUL ÇORBALARI: Naneli Soğan çorbası, Yumurtalı Yaz çorbası, Arpa Şehriye çorbası, Bahar çorbası, Balık çorbası (1), Balık çorbası (2), Dil çorbası, Düğün çorbası, İşkembe çorbası, Kefal çorbası, Vardar çorbası, Kuşburnu çorbası, Kırmızı Mercimek çorbası, Nohut çorbası, Levrek çorbası, Diplomat çorbası, Liptos çorbası, Lohusa çorbası, Mantar çorbası, Müzmin çorbası, Közlenmiş Patlıcan çorbası, Domatesli Pirinç çorbası, Sebze çorbası, Sultan Mahmut çorbası, Şafak çorbası, Şikemperver çorbası, Bahçevan çorbası, Tavuk derisinden İşkembe çorbası, Tel Şehriyeli Tavuk çorbası, Yeşil Mercimek çorbası, Dalyan çorba, Tarhana çorbası, Şehriye çorbası,
     İZMİR ÇORBALARI: Marul çorbası, Beyin çorbası, Beykoz Paçası çorbası, Börülceli Paça çorbası, Heybeli çorba, Tırkış çorbası, Kuzukulağı çorbası, Maydanoz çorbası, Rezene çorbası, Roka çorbası, Terbiyeli Sebze çorbası, Trança Kellesi çorbası, İzmir Tarhana çorbası, Bulamaç çorbası, Adabeyi ( İskorpit balığı ) çorbası, Köfteli çorba, Yoğurtlu İzmir çorbası, Kelle - Paça çorbası, İzmir Tere çorbası, Pirinçli Domates çorbası, Domatesli Şehriye çorbası, İşkembe çorbası, Pirinçli Domatesli çorba, Sade Pirinç çorbası, Sade Şehriye çorbası, Un ( uğmaç ) çorbası
     KAHRAMANMARAŞ ÇORBALARI: Şirinli çorba, Tınçık çorbası, Bulamaç çorbası, Katma çorbası, Tarhana çorbası, Ekşili çorba, Kelle-Paça çorbası, Ekşili Tırşik çorbası, Pancarlı ( tırşik ) Tarhana çorbası, Tavuklu Şehriye çorbası, Toğga çorbası, Tutmaç çorbası
     KARABÜK ÇORBALARI: Göce çorbası, Tutmaç çorbası, Sulu Yayım çorbası, Tarhana çorbası, Uğmaç çorbası, Pirinç çorbası, Brokoli çorbası, Mısır Unu çorbası, Karalahana çorbası
     KARAMAN ÇORBALARI: Arabaşı çorbası, Toyga çorbası, Bulgur çorbası, İşkembe çorbası, Mercimek çorbası, Paça çorbası, Pirinç çorbası, Tarhana çorbası, Toyga çorbası, Aşlık çorbası, Domates çorbası, Yayla çorbası, Mantar çorbası, Şehriye çorbası, Ezogelin çorbası, Kikirdek çorbası, Sakala Sünen ( mercimekli erişte ) çorbası, Tavuk çorbası Bezelye çorbası, Yoğurtlu Erişte çorbası
     KARS ÇORBALARI: Anıkaşı çorbası, Evelik Otu çorbası, Şaştım çorbası, Özlem çorbası, Hörre ( un ) çorbası, Erişte çorbası, Çırpır çorbası, Ayran çorbası, Geşniş ( kişniş ) çorbası, Göce çorbası, Gurut çorbası, Kesme çorbası, Kuymak ( un ) çorbası, Omak çorbası, Şaştım çorbası, Tarhana çorbası, Un ( hürre ) çorbası, Yayım çorbası, Gullik çorbası, Hokkiri çorbası, Kaz çorbası, Kars usulü Kesme çorbası, Isırgan çorbası
     KASTAMONU ÇORBALARI: Andoloz çorbası, Ecevit çorbası, Gelin çorbası, Karalahana çorbası, Baldıran çorbası, Turşu çorbası, Dizin ( geçin ) çorbası, Sütlü Kabak çorbası, Pirinç Paçası çorbası, Pır pır çorbası, Bulgur çorbası, Erişte ( yayım ) çorbası, Miyane çorbası, Ovmaç çorbası, Fasulye çorbası, Gemici çorbası, Helle çorbası, Mercimek çorbası, Mısır çorbası, Paça çorbası, Pancar çorbası, Patates çorbası, Sebzeli Mercimek çorbası, Tarhana çorbası, Taze Fasulye çorbası, Tekke çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası
     KAYSERİ ÇORBALARI: Bamya çorbası, Börekaşı çorbası, Gendime çorbası, Tennuri çorbası, Nohutlu Mantı çorbası, Yoğurtlaç çorbası, Katıklaç çorbası, Kesme çorbası, Pancar çorbası, Tarhana çorbası, Tennuri çorbası, Toyga çorbası, Un ( köfteli ) çorba
     KIRIKKALE ÇORBALARI: Haruç çorbası, Boz ( yarma, kirli ) çorba, Bulgur çorbası, Döğme çorba, Düğür çorbası, Havuç çorbası, İşkembe çorbası, Kelle-Paça çorbası, Kırmızı mercimek çorbası, Patates çorbası, Şehriye çorbası, Tarhana çorbası, Toyka çorbası, Yarma çorbası, Yeşil mercimek çorbası
     KIRKLARELİ ÇORBALARI: Kereviz çorbası, Çingene çorbası, Bakla çorbası, Üveyik çorbası, Tarhana çorbası, Ciğerli Tavuk Suyu çorbası, Ciğer çorbası, Bıldırcın çorbası, Katkılı Tarhana çorbası, Değirmendere çorbası, Höşmel çorbası, Umaç çorbası, Tavşan çorbası, Yağlı çorbalar, Tavşanlı Tarhana Bulamacı çorbası, Ördek çorbası
     KIRŞEHİR ÇORBALARI: Yoğurtlu Sebze çorbası, Arapaşı çorbası, Düğ çorbası, Katma çorbası, Karalahana çorbası, Tarhana çorbası, Tırşık çorbası, Yeşil Mercimek çorbası
     KİLİS ÇORBALARI: Ekşili Mahlıta çorbası, Ezogelin çorbası, Kölükaşı çorbası,
     KONYA ÇORBALARI: Kuskus çorbası, Tandır çorbası ( 1 ), Tandır çorbası (2 ), Tarhun çorbası, Arapaşı çorbası, Havuç çorbası, Ayranaşı çorbası, Ayran Tarhanası çorbası, Bamya çorbası, Bulamaç çorbası, Düğün çorbası, İşkembe çorbası, Katıklıaş çorbası, Kavrun çorbası, Kikirdek çorbası, Kuskus çorbası, Kuymak ( hamur ) çorbası, Mercimek çorbası, Mercimekli Oğmaç ( hamur ) çorbası, Pancar çorbası, Patates çorbası, Sebze çorbası, Sütlü çorba, Tandır çorbası, Toyga ( toğa ) çorbası, Tutmaç ( kesme ) çorbası, Umak çorbası
     KÜTAHYA ÇORBALARI: Miyane çorbası, Nohutlu Tarhana çorbası, Tekke çorbası, Tahanlı çorba, Yoğurtlu Çevirme çorbası, Tarhana çorbası, Miyane çorbası, Oğmaç çorbası, Tarhana çorbası, Toğka çorbası, Kızılcıklı Tarhana çorbası, Şehriye çorbası, Sebze çorbası
     MALATYA ÇORBALARI: İrinti çorbası, Yoğurtlu çorba, Erişteli Yeşil Mercimek çorbası, Soğuk Kayısı çorbası, Kulak çorbası, Sütlü çorba, Pirpirim çorbası, Kara çorba, Nohutlu soğuk çorba, Helle çorbası, Kuymak ( un ) çorbası, Mahluta çorbası, Pıt Pıt çorbası
     KAHRAMANMARAŞ ÇORBALARI: Kırmızı biber çorbası
     MARDİN ÇORBALARI: Çoban çorbası, Genadır çorbas, Kelle - Paça çorbası
     MERSİN ÇORBALARI: Arapaşı çorbası
     MUĞLA ÇORBALARI: Badem çorbası, Lahana çorbası, Yemek gibi çorba, Arabaşı çorbası, Bulgur çorbası, Çilemez ( un ) çorbası, Dutmaç çorbası, İnce Tarhana çorbası, Nohutlu Paça çorbası, Nohutlu Hamur çorbası, Tarhana çorbası, Terbiyeli Pirinç çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     MUŞ ÇORBALARI: Gebelaşı çorbası, Sade Yoğurt çorbası, Yayla çorbası
     NEVŞEHİR ÇORBALARI: Dolma ( mantı, börek ) çorbası, Patates çorbası, Tandır çorbası
     NİĞDE ÇORBALARI: Oğmaç çorbası, Yalancı Tarhana çorbası, Mangır çorbası, Kedi batmaz ( un ) çorbası, Kızılcık çorbası, Erişte çorbası, Kuskus çorbası, Kuymak çorbası, Pancar çorbası, Tarhana çorbası, Yoğurtlu ( toyga ) çorbası, Yayla çorbası,
     ORDU ÇORBALARI: Isırgan çorbası, Karakabak çorbası, Karalahana çorbası, Mısır çorbası, Beyaz Göce çorbası, Bulgur çorbası, Çatal çorbası, Erişte çorbası, Fasulye çorbası, Gemici çorbası, Hamsi çorbası, Helle çorbası, Isırgan çorbası, Kırmızı Göce çorbası, Madımak çorbası, Mısır çorbası, Paça çorbası, Pancar çorbası, Peskütan çorbası, Şehriyeli Mercimek çorbası, Taze Fasulye çorbası, Taze Mısır çorbası, Tekke çorbası, Tırhıt çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Yağlaş ( un ) çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     RİZE ÇORBALARI: Çömlek çorbası, Yumurta Terbiyeli Pirinç çorbası, Balkabaklı Misket çorbası, Korkota çorbası, Çömlek çorbası, Hopi çorbası, Arpa çorbası, Arpa Şehriye çorbası, Ayran çorbası, Buğday çorbası, Fasulye ( lobya ) çorbası, İşkembe çorbası, Kabak çorbası, Karalahana çorbası, Korkoto çorbası, Kuru Fasulye çorbası, Paça çorbası, Pirinç çorbası, Şehriye çorbası, Un çorbası, Yayla çorbası, Yoğutlu çorba
     SAFRANBOLU ÇORBALARI: Suluyayım çorbası,
     SAKARYA: Yoğurtlu Portakal çorbası, Alişka çorbası, Dımbıl çorbası, Arpa çorbası, Ispanak çorbası, İşkembe çorbası, Lahana çorbası, Mercimek çorbası, Mısır çorbası, Mısır çorbası, Paça çorbası, Pirinç çorbası, Sebze çorbası, Sütlü çorba, Sütlü Pirinç çorbası, Tel veya Arpa Şehriyeli çorba, Tarhana çorbası, Tavuk çorbası, Uğmaç çorbası, Un çorbası, Yayla çorbası, Yoğurt çorbası, Yoğurtlu Bulgur çorbası
     SAMSUN ÇORBALARI: Ispanak çorbası, Cevizli çorba, Pohot çorbası, Haluçka çorbası, Bey çorbası, Göce çorbası, Bulgur çorbası, Bükme çorbası, Çatal çorba, Erişte çorbası, Fasulye çorbası, Gemici çorbası, Helle çorbası, Kedi Batmaz çorbası, Kavurma Hellesi çorbası, Kırmızı Göce çorbası, Kırmızı Mercimek çorbası, Mısır çorbası, Patates çorbası, Pohot çorbası, Un çorbası, Paça çorbası, Pancar çorbası, Şehriyeli Mercimek çorbası, Taze Fasulye çorbası, Tekke çorbası, Toygar çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Yayla çorbası, Yoğurt çorbası, Yoğurtlu çorba, Pirinç çorbası
     SİİRT ÇORBALARI: Pirtike çorbası, Ayran çorbası, Yarma çorbası, Bulgur çorbası, Mercimek çorbası, Nube çorbası, Şorbıt Zehtar ( kekikli bulgur ) çorbası, Şorbıt Basal ( soğan ) çorbası, Lebeniye ( yoğurt ) çorbası, Cecruniye çorbası, Şorbıt Rıs ( pirinç ) çorbası, Mişovşe ( kırmızı mercimek ) çorbası, Adasiye ( yeşil mercimek ) çorbası, Tamatisiye ( kurutulmuş domates ) çorbası, Şorbıt Rişte ( erişte ) çorbası, Terbiyeli çorba, Şehriye çorbası, Un çorbası, Pırtiye ( ıspanak ) çorbası, Kekikli Bulgur çorbası, Mihir çorbası, Zengironet çorbası, Kasabıt Hanva ( ekşili ciğer ) çorbası, Rus çorbası, Kelle- Paça çorbası, Şorbıt şişe ( yarma ) çorbası, Kır' iye ( kabak ) çorbası, Tenhus ( pirinçli, yoğurtlu ) çorba
     SİNOP ÇORBALARI: Kırlangıç Balığı çorbası, Mısır ( aşlık ) çorbası, Pancar çorbası, Pazı çorbası, pirinç çorbası
     SİVAS ÇORBALARI: Şalgam çorbası, Arpa Şehriye çorbası, Tarhana çorbası, Patates çorbası, Pancarlı Ayran çorbası, İnce Erişte çorbası, Balık çorbası, Üzümlü çorba, Tavka çorbası, Kanarma çorbası, Tırhıtı çorbası, Herle ( boz herle ) çorbası, Madımak çorbası, Arapaşı çorbası, Bacaklı çorba, Bulgur çorbası, Düğülçek çorbası, Evelik çorbası, Katıklı çorba, Kavurma Hellesi çorbası, Kellecoş çorbası, Kesme çorbası, Keş çorbası, Mercimek Herlesi çorbası, Mercimekli Bulgur çorbası, Patates çorbası, Peskütan çorbası, Pirinç çorbası, Rumeli ( tarhana ) çorbası, Şalgam çorbası, Şehriye çorbası, Tavka çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Umaç çorbası, Yağlaş çorbası, Yoğun Erişte çorbası
     ŞANLIURFA ÇORBALARI: Şöşberek çorbası, Hamurlu çorbası, Bostana çorbası, Tarhana çorbası, Ayran ( toyga ) çorbası, Basma Köfte çorbası, Malhuta çorbası, Mercimek çorbası, Pıt Pıt çorbası, Püşürük ( un ) çorbası, San çorbası, Simindirik çorbası, Tiritli köfte çorbası, Yoğurt çorbası
     ŞIRNAK ÇORBALARI: Bulgur ( safar ) çorbası, Ispanak çorbası, Mercimek çorbası, Pirinç çorbası, Şehriye çorbası, Yarma ( şiş ) çorbası, Yoğurt ( mehir ) çorbası
     TEKİRDAĞ ÇORBALARI: Sütlü çorba, Sakalaçarpan çorbası, Labada çorbası, Köfteli çorba, Acem çorbası, Kabak çorbası, Ispanak çorbası, Umaç çorbası
     TOKAT ÇORBALARI: Zoğallı çorba, Topaklı çorba, Mercimekli Helle çorbası, Pezüklü Toyga çorbası, Erikli çorba, Bacaklı çorba, Beyaz Göce çorbası, Bulgur çorbası, Bütün çorba, Çatal çorba, Daru ( mısır ) çorbası, Düğ çorbası, Erişte çorbası, Fasulye çorbası, Gendime ( un ) çorbası, Helle çorbası, Hoşmer ( un ) çorbası, Katıklı çorba, Kesme çorbası, Keş çorbası, Kırmızı mercimek çorbası, Ovmaç çorbası, Paça çorbası, Pancar çorbası, Patates çorbası, Şehriyeli Mercimek çorbası, Tarhana çorbası, Taze Fasulye çorbası, Tekke çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Yarma ( ayran ) çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     TRABZON ÇORBALARI: Mısır çorbası, Lahana çorbası, Balkabağı çorbası, Karalahana çorbası, Kabak çorbası, Hamsi çorbası, Zılbiyat çorbası, Beygöce çorbası, Bulgur çorbası, Çatal çorba, Erişte çorbası, Fasulye çorbası, Gemici çorbası, Helle çorbası, Lahana çorbası, Kabaklı Lahana çorbası, Kırmızı mercimek çorbası, Kuymak ( un ) çorbası, Ovmaç çorbası, Paça çorbası, Pancar çorbası, Patates çorbası, Sütlü Kabak çorbası,  Şehriyeli Mercimek çorbası, Taze Fasulye çorbası, Tekke çorbası, Tirina çorbası, Toygar çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Un çorbası, Yağlaş çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu Mısır çorbası, Yoğurtlu Pirinç çorbası
     TUNCELİ ÇORBALARI: Yayla çorbası, Ekmek çorbası, Ayranlı çorba, Balık çorbası, Bezelye çorbası, Bulgur çorbası, Çökelek çorbası, Döğme çorbası, Düğün çorbası, Ekşime çorbası, Erişte çorbası, Etli çorba, Fasulye çorbası, Isırgan çorbası, Ispanak çorbası, İşkembe çorbası, Lahana çorbası, Mercimek çorbası, Nohut çorbası, Paşa çorbası, Pırasa çorbası, Pirinç çorbası, Sütlü çorba, Tarhana çorbası, Tavuklu çorba, Un çorbası, Yarpuz çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu çorba
     UŞAK ÇORBALARI: Fide çorbası, Tere çorbası, Alacatene çorbası, Mercimek çorbası, Pirinç çorbası, Şehriye çorbası, Tarhana çorbası
     VAN ÇORBALARI: Mişevişi çorbası, Ayranaşı çorbası, Çortu çorbası, Tutmaç çorbası
     YOZGAT ÇORBALARI: Bozbaş çorbası, Madımak çorbası, Arabaşı çorbası, Bulama çorbası, Helile çorbası, Madımak çorbası, Bulama çorbası, Patates çorbası
     ZONGULDAK ÇORBALARI: Tıntış çorbası, Göce çorbası, Pum Pum çorbası, Bulgur çorbası, Gocu çorbası, Göce çorbası, Kesme çorba, Mercimek çorbası, Mısır çorbası, Nohut çorbası, Tarhana çorbası, Uğmaç çorbası, Un çorbası
  *  Bazı çorbalar, farklı illerde, aynı isimle pişirilmelerine rağmen, kullanılan malzemelerde ve pişiriliş yöntemlerindeki farklılıklarla birbirlerinden ayrılırlar.
 
   
   

   
   



   

ÇORBALARIMIZ İLE İLGİLİ DEYİŞLER

     1- Çorba etmek. ( Bir şeyi karıştırmak )

     2- Çorba gibi ( Çok sulu yemek )

     3- Çorba içmeye çağırmak ( Yemek yemeye çağırmak )

     4- Çorba kaşığı ( Çorba içerken kullanılan, tatlı kaşığından büyük ve çukur kaşık )

     5- Çorbada tuzu bulunmak ( Bir iş veya görevde, az da olsa emeği geçmiş olmak )

     6- Çorbaya dönmek ( Karmakarışık duruma gelmek, içinden çıkılmaz bir durum almak )

ÇORBA İLE İLGİLİ FIKRALAR

     *  Lokantadaki müşteri garsona çorba ısmarlar. Çorbayı getiren garson, daha çorbayı masaya bırakmadan müşteri
        - Bu çorba sıcak değil, ben sıcak çorba istiyorum, der.
Garson gider ve 2. çorba tabağı ile gelir. Müşteri garsonu aynı sebeple, tekrar geri gönderir. Tepesi iyice atan garson
        - Beyim, çorbanın tadına bile bakmadan, sıcak olmadığını nereden çıkarıyorsunuz, diye gürler. Müşteri, sakince cevap verir;
        - Eğer çorba sıcak olsaydı, tabağın içindeki parmağını yakardı, der.

     *   Temel, yemek odasının çatısının aktığını görünce, hemen bir çatı ustası çağırır. Usta gelip, şöyle bir bakar.
       -  Çatınızın aktığını ne zaman fark ettiniz, diye sorar. Temel;
       -  Dün gece, der. Çorbamı içmem iki saat sürünce, şüphelendim.
     *   Adamın biri Eyfel Kulesi' nin en üstündeki restorana çıkmış. O sırada bir müşteri Eyfel Çorbası istemiş. Bizimki merak edip sormuş.
       -  Nedir bu çorba?
       -  Bu mu? Eğer bunu içip, kuleden aşağı atlarsan, yere çakılmasına çok az kala tekrar yukarıya çıkarsın.
          Bizimki de;
      -   Hadi ya! Bir göstersene! demiş.
Adam, çorbasından bir kaşık almış ve aşağıya atlamış. Gerçekten de yere çok az kala, adam tekrar yukarı çıkmış. Bizimki de;
      -   Ben de yaparım diyerek, çorbasından bir kaşık almış ve aşağı atlamış. Fakat yere çakılmış. Restorandakiler, çorbayı içip atladıktan sonra tekrar yukarı çıkan adama;
       -   Ne yaptın? Süpermen ya!...  demişler.
     *    Nasreddin Hocanın karısı, Hocaya muziplik yapmak için, çorbayı sofraya kaynar kaynar getirmiş, koymuş. Ama kaynar olduğunu unutup, kaşığı daldırıp, üflemeden içmiş. İçer içmez de gözlerinden yaşlar akmaya başlamış. Hoca sorunca;
         -  Hiç, demiş. Rahmetli annem aklıma geldi de.
Hoca kaşığını doldurup, ağzına götürünce, onun da gözlerinden yaşlar akmaya başlamış. Karısı;
         -  Niye ağlıyorsun Hoca efendi? diye sorunca, Hoca;
         -  Neye olacak? Mübarek annen ölür de, senin gibi uğursuz niye kalır? demiş.
      *    Nasreddin Hoca kırlarda dolaşırken, derede yaban ördeklerinin oynaştığını görmüş. İçinden; '' Ah şunlardan birini yakalayıp, kessem de suyuna da çorba pişirip içsem '' diye düşünmüş. Hemen dereye koşmuş, fakat; bunu sezen yaban ördekleri, hep birden havalanarak kaçmışlar. Hoca hüsrana uğrayarak, derenin kenarına oturur. Torbasından çıkardığı somunu , suya banarak yemeye başlar. O sırada yanına yaklaşan kır bekçisi, bu işe bir anlam veremeyerek sorar;
         - Ne yapıyorsun, Hoca Efendi? Hoca içini çekerek,
         - Ne yapayım? Ördeği tutamadım. Suyuna tirit yapıyorum.
     


     

- ÖNSÖZ -

     Bu kitap; Çorba ile ilgili tüm bilgilerin, çorba tariflerinin, çorba ile ilgili Atasözlerinin, tekerlemelerin, manilerin, değişlerin ve fıkraların bulunduğu bir kültür kitabıdır.
     Türklerin, tarihte köklü ve büyük bir medeniyete sahip oldukları, araştırmacılar ve tarihçiler tarafından tespit edilmiştir. Uygarlık tarihinde, insanlık kültürüne birçok değerler kazandırmışlardır.
     Osmanlı - Türk Mutfağı, Dünya Mutfakları arasında önemli bir yere sahiptir. Bu mutfak kültürü, bir insanlık mirasıdır. Korunarak, gelecek nesillere aktarılması çok önemlidir. Kültür bir bütündür. Tüm Dünya Mutfaklarının birbirleriyle etkileşime girmesinden, benzer tarifler oluşmuştur.
     Çorbalar pişirilirken, ölçülere ve pişirme kurallarına uyulursa, çorbaların orjinal lezzetine ulaşılır.
     Çorbalar, Türk Mutfak Kültürü' nde önemli bir yere sahiptir. Çorba, sofranın ilk yemeğidir. Kışın sıcak, yazın soğuk olarak içilmektedir.
     Birçok yöremizde, eskiden kalma bir gelenek - görenek olarak, sabah kahvaltısında çorba içme alışkanlığı, günümüzde hala sürdürülmektedir.
     İklim gereği, ülkemizin doğusuna gidildikçe, sıcak çorba çeşitlerimiz artmaktadır.
     Türklerin baş yemeği, çorbadır. Çorba, Türklerin vazgeçilmez gıdasıdır.
     Çorbalarımız; soğuk kış günlerinde içimizi ısıtan, sıcak yaz günlerinde ise içimizi serinletip, ferahlık veren şifa kaynağımız ve iksirlerimizdir.
     Türk Mutfağı, Dünya Mutfakları arasında en zengin yemek çeşidine ve yemek kalitesine sahiptir.
     Hem fakir, hem de kral sofralarındaki çorba; hazmı kolay, besin değeri yüksek, iştah açıcı, lezzetli bir yemektir. Toplumun her kesimine hitap eder. Dünyanın her bölgesinde, o bölgeye özgü şekliyle karşımıza çıkar.
     Yüzyıllardan bu yana, kuşaktan kuşağa aktarılan '' Türk Mutfak Gelenekleri '' çok çeşitlidir.
     Çorba, yaz - kış, her öğün, sıcak veya soğuk olarak içilen sulu bir yemektir. Bazı yörelerimizde çorbaya '' Aş '' denilmektedir. Çorbalarımız, Türk Geleneksel Mutfak Kültürü' nün önemli bir parçasıdır. Sağlığımız açısından da sayısız fayda sağlarlar.
     Çorbalar, sağlıklı yemek yeme alışkanlığı kazandırır ve geliştirirler. Hastalıklara karşı korurlar. Genç ve dinamik kalmamızı sağlarlar.
     Kitabımda verdiğim tüm çorba tarifleri, tarafımdan pişirilmiş ve resimleri çekilmiştir. Ölçülere ve pişirme kurallarına bire bir uyulduğunda, çorbaların orjinal tatlarına ulaşılmaktadır.
     Çorbalarla ilgili bilgi ve tarif birikimimi yazmam için, bana blog açan ve yardımlarını benden esirgemeyen, sevgili ağabeyim Nasuh Işık' a, kitap çalışmalarımda bana destek olan sevgili eşim Ferruh Ulupınar' a ve sevgili yeğenim İpek Işık' a çok teşekkür ederim.
     Bu kitabın hazırlanmasında; bilgi, tarif ve tecrübe paylaşımı ile katkıda bulunan tüm akraba, eş, dost ve arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. Ayrıca; kitabın basılmasında emeği geçen Tunç Yayıncılık Sahibi Ahmet Hakan Tunçyıldız ve çalışanlarına şükranlarımı sunarım.
     Çorbalı günler dilerim.
                                                                                                    Sevgi Işık Ulupınar
                                                                                                  İstanbul / Eylül 2018
   


   

SEVGİ IŞIK ULUPINAR

                                                  - BİYOGRAFİ -
     1957 yılında, İzmir - Karşıyaka ' da doğdu. Gençliği, İstanbul - Bakırköy' de geçti. Bakırköy - Yavuzevler İlkokulu ve Bakırköy Kız Meslek Lisesi' nde okudu. Ortaköy Eğitim Enstitüsü, Sınıf Öğretmenliği Bölümü' nden mezun oldu. Anadolu' da ve İstanbul' da, devlet ve çeşitli özel okullarda, Sınıf Öğretmenliği ve İdarecilik görevlerinde bulundu. Mesleği ile ilgili çeşitli seminerlere, toplantılara ve kurslara katılıp, konuşmacı olarak görev aldı.

     Çok severek yaptığı ve çeşitli başarılara imza attığı görevinden 21 yıl sonra emekli olarak ayrıldı. 

     Çocukluk yıllarından beri meraklı olduğu ve bilgiler edindiği  '' Türk Mutfak Kültürü '' ile ilgili araştırmalar yapmaya başladı. Topladığı bilgileri 2011 yılında, internetteki bloğuna yazmaya başladı. Şimdilik  '' Çorbalar '' üzerine yoğunlaştı.
     Bütün hayatı boyunca, Anadolu El Sanatlarıyla, Folkloruyla ve Yemek Kültürü ile ilgilendi. Eğitimlere, seminerlere, konferanslara katıldı. İlgili kitaplar, dergiler vb. yazılı kaynakları okudu. Sonunda; tüm bilgi birikimini, bu kitabına dökmeye karar verdi.
     Çorbalarla ilgili tüm bilgileri ve çorba tariflerini, siz okuyucularına ulaştırmak, yeni nesillere  Türk Mutfağı' n da Çorbaların Yerini ve Önemi kavratmak amacı ile hazırladığı, içinde çorbalarla ilgili tüm bilgilerin ve çorba tariflerinin bulunduğu bu kitabını, siz okurlarına sundu.

     Resim yapıyor. İnternetteki sanat gruplarında yöneticilik yapıyor. Birçok eseri, yurt içi ve yurt dışındaki sanat grupları yöneticilerince sertifika ile taçlandırıldı. 

     2. kitabı için, Türk Mutfağı Çorbaları ve Dünya Mutfakları Çorbaları ile ilgili araştırmalarına devam ediyor.  

ÇORBALARIMIZLA İLGİLİ BAZI YÖRESEL MANİLERİMİZ

  *  Tarhana tartar,

      Garnımı yırtar.

      Baklava gardaş,

      Gel beni gurtar.

  *  Hastaya geldi Herle,

      İçe de terleye.

  *  Maniyi baştan söyle, 

      Çorbayı, taslan söyle,

      Karnımın acığı var,

      Ekmekten, aştan söyle.

  *  Sıra etli yemekte,

      Yerken saymaca var mı?

      Nerde yayık ayranı?

      Onsuz doymaca var mı?

      Tarhana çorbasıdır,

      Yemeklerin öncüsü.

       Iscacık kül böreği, 

       Sofraların baş süsü.

  *   Her dadaşın dileği, 

       Onbir ayın direği,

       Çorba, gıyma, gedayıf,

       Ramazanın yemeği.

  *   Arnavut musun? Tatar mısın?

       Ekşili çorba yarar mısın?

       Sana davul çalıyom amma,

       Acaba se oruç tutar mısın?

  *   Iğdır bostanlarında,

       Baş veren soğana bak;

       Koy soframız şenlensin,

       Başına bir yumruk çak.

  *   Çorbayı indirelim, 

       Şayet geldiyse tavı;

       Bir baş soğan olmadan,

       Yenmez bulgur pilavı.

  *   Kurusundan toplayıp,

       Çam pürü serdik dama.

       Toplaştı konu komşu,

       Topaklandı tarhana.

       Kamıştan bıçağımız,

       Biledim sıra sıra,

       Kışın baş gıdasıdır,

       Acı yakışır buna.

  *   Sütler azaldı gayri,

       Tarhanaya geçilsin.

       Kışa hazırlık olsun,

       Hızır gibidir, darda.

       Yıkansın buğdayımız,

       Ayıklanıp, seçilsin.

       Örselensin rüzgârda,

       Sütü bol, kaymağı bol,

       Nefis olur, bu çorba.
   *  Evvela yürüttük baştan çorbayı,
       Sarımsakla, terbiyeli paçayı.
       Domatesli pişirmeli bamyayı,
       Midemizi açsın, hoş misal olsun.
   *  Unu yoğurdu, kızılcıkla ezerler,
       Güneşte kuruturlar, adına tarhana derler.
       Hastaya deva, içenlere şifadır,
       Kuru ekmeğin de bereketi olursun çorbam.
   *  Bir gün Hatun bana kafayı taktı,
       Karnım zil çalıyor, durumu çaktı.
       Çorbayı kaynatmış, ağzımı yaktı,
       Dur herif ağlama çabuk yut dedi.
  *   Toyga çorbasıyla doldurursam tası,
       Mercimek, tarhana tutarlar yası.
       Küser börülceyle, bulgur çorbası,
       Toptan koysam, evde sefalet olur.
  *   Tavuk çorba, yüzük çorba, tarhana,
       Mantı, tutmaç, toyga, yarma, barana,
       Mercimeği sabah atma yabana.
       Bolca limon suyu sıkması hoştur.
  *   İçince çorba tasından,
       Mide kurtulur pasından.
       Tuttu etin yakasından,
       Getirdi tuşa mercimek.
            

KAYNAKÇALAR

*  Akman, M. Mete, 1998 '' Türk ve Dünya Mutfakları '' Selçuk Üniversitesi yayınları, İstanbul

*  Akın, E, Ilambraki M. 2003 '' Aynı Sofrada İki Ülke '' Türk Yunan Mutfağı. Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul

*   Araz, N. 2000 '' Osmanlı Mutfağı '' Hünkar Beğendi 700 yıllık Mutfak Kültürü, Kültür Bakanlığı yayınları, 2. baskı Ankara.

 *  Armutlu, M. 2002 '' Rumeli ve Balkanlarda Karamanlıların Gelişmesi '' Balkanlardaki Türk Kültürünün Dünü, Bugünü, Yarını. Uluslararası Folklor Araştırma Dairesi Yayını, Ankara.

 *  Arlı, M. 1982 '' Türk Mutfağına Genel Bir Bakış '' Türk Mutfağı Sempozyum Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Foklor Araştırma Dairesi Yayınları, 41, Seminer Kongre Bildirileri Dizisi : 12 Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara

 *  Baysal, A. 1997. '' Türk Mutfağı' nda Mercimek ve Nohut Yemekleri '' ve '' Türk Mutfak Kültürü '' Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtım Vakfı Yayınları, No : 20 

 *  Ciğerim, N. 2001 '' Batı ve Türk Mutfağı' nın Gelişimi, Etkileşimi ve Yiyecek - İçecek Hizmetlerinde Türk Mutfağı' nın Yerine Bir Bakış '' Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtım Vakfı Yayınları No: 28

 *  Doğanbey, N. 1988 '' Türk Mutfak Kültürü '' İkinci Milletlerarası Yemek Kongresi, 3-10 Eylül, Türkiye. Bildiri Kitabı, Güven Matbaası, Ankara.

 *  Ardoğdu, A. 2000  '' Osmanlı Mutfağında Kullanılan Sofra Gereçleri '' Hünkar Beğendi: 700 Yıllık Mutfak Kültürü, Kültür Bakanlığı Yayınları, 2. Baskı, Ankara

 *  Faraqhi, S. 2000  '' Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam '' Çeviren, Elif Kılıç. Tarih Vakfı, 2. Baskı, İstanbul,

 *  Halıcı, N. 1981 '' Ege Bölgesi Yemekleri '' Güven Matbaası, Ankara.

 *  Kut, G. 1989  '' Türk Mutfağı' nda Çorba Çeşitleri ''  İkinci Milletlerarası Yemek Kongresi, 3-10 Eylül, Türkiye Bildiri Kitabı, Güven Matbaası, Ankara. 

 *  Kut, G. 2000 '' Mutfağın Günlük Mutfağımızdaki Yeri, Dünü, Bugünü '' Hünkar Beğendi: 700 Yıllık Mutfak Kültürü, Kültür Bakanlığı Yayınları, 2. Baskı, Ankara. 

 *  Merdol, Türkan. K. 1998  '' Tarihten Günümüze Toplumlar ve Beslenme Alışkanlıkları '' Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtım Vakfı Yayınları, No: 22

 *  Sürücüoğlu, Metin. S, Akman, M. 1998 '' Türk Mutfağı' ın Tarihsel Gelişimi ve Bugünkü Değişim Modelleri '' Standart 37 ( 439 ) 42-53

 *  Tezcan, M. 1982.  '' Türklerde Yeek Yeme Alışkanlıkları ve Buna İlişkin Davranış Kalıpları '' Türk Mutfağı Sempozyum Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, 41: Seminer Kongre Bildirileri Dizisi: 12. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

 *  Tezcan, M. 1994 '' Türk Mutfak Kültüründe Ekmekler ve Hamurişi Yemekler '' ( Geleneksel Ekmekçilik, Hamurişi Yemekler '' Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürü Araştırma ve Tanıtım Vakfı Yayınları, No: 14

 *  Tezcan, M. 1997 '' Yemek Kültürü Üzerine Dinsel Etkiler '' Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtım Vakfı Yayınları, No: 20

 *  Yerasimoş, M. 2006 '' Çorbalar '' Osmanlı Mutfağı, Boyut Yayın Grubu, İstanbul

 *  Yeğeni Muhittin. E. 1981 '' Yemek Öğretimi '' Yelken Matbaası, İstanbul

 *  Çerkes Mutfak Kültürü, Yemek Gelenek ve Görenekleri, Kurulay Yılmaz, Tunç Yayıncılık

 *  Türk Mutfağı' mız, Tuğrul Şavkay

 *  Osmanlı Mutfağı, Turabi Efendi

 *  Damakta Kalan Tatların Akılda Kalan Adları, Önder Şenyapılı

 *  Kuzeyden Güneye... Doğudan Batıya  '' Yöresel Mutfağımız '' Deniz Gürsoy, Oğlak Yayınları

 *  Midenin Cilası Çorba, Deniz Gürsoy, Oğlak Yayınları

 *  Giritli Türklerin Mutfağından Ot ve Sebze Yemekleri, Serife Tunçgenç, Mustafa Tunçgenç, Türkiye İş Bankası, Kültür Yayınları

 *  Ot, Yaban Yeşilleriyle 100 Nefis Tarif, Anadolu' nun Serveti Sofralarımızda, Gökçen Adar, hayykitap yayınları.

 *  Contınental Büyük Yemek Ansiklopedisi 1- 2 

 *  Yemek Kitabı, Mutfak Uzmanı Hasan Sırrı Bolulu, Hürriyet Neşriyatıdır

 *  Şavkay Tuğrul, Halk Mutfağımız Geleneksel Tatlarımızdan Seçmeler, Şekerbank, Kültür Yayınları, İstanbul 2005
 *  Gürsoy Deniz, kuzeyden güneye... doğudan batıya yöresel mutfağımız, Oğlak yayınları, İstanbul 2005
  *  Gürsoy Deniz, midenin cilası çorba, Oğlak Yayınları, İstanbul, 2. baskı 2007
  *  Omurcalı Ebru, Çorbanın kitabı, Alfa Yayıncılık, 4. baskı Nisan 2011
  *  Omurcalı Ebru, Çorbanın Kitabı 2, Ekmekler & Kıtırlar, 2012, Alfa Yayıncılık
  *  Şirin Nihal, Hayatımız Çorba, Galata Yayınları
  *  Atabek Erdal, '' Çorbalar ve Kültürler '' Yemek ve Kültür, Sayı 3. 2005
  *  Arsel Semahat Eskimeyen Tatlar Türk Mutfak Kültürü, Divan Oteli Yayını, İstanbul 1996
  *  Siirt İl Yıllığı ( 1973 ) Ajans Türk Matbaacılık Ankara 1973
  *  Cumhur Kılıççıoğlu: Her Yönüyle Siirt, Kadıoğlu Matbaası Ankara 1993
  *  Atalay Ömer: Siirt tarihi, İstanbul Çeltut Matbaası 1946
  *  www. Karaman Kültür Turizm gov.tr
  *  Dıctıon Naıre Lorousse Ansiklopedik sözlük, Milliyet
  *  Canlı Kaynaklar

ÇORBALARIMIZ İLE İLGİLİ MANİLERİMİZ

     1-    Mani, maniye geldim.

            Çorba içmeğe geldim.

            Maksadım çorba değil, 

            Yari görmeye geldim.

      2-   Abim yaprak kesiyor.

            Efil, efil esiyor.

            Abimi gören kızlar,

            Tavuk kurban kesiyor.

      3-   Yük üstünde siniler,

             Derdi olan iniler.

             Bu nasıl zalım derttir, 

             Günden güne yeniler.

      4-    Keşiş dağı arpalık,

              Eğer sapan verirse, 

              Her köylüden, bir tavuk.

              Eğer, köylü verirse, 

              Bu gidiş iyi gidiş.

              Eğer sonu gelirse.

      5-     Bahçede tahta,

               Biz gidiyoruz, bu hafta.

               İneğimiz doğurdu, 

               Adı olsun '' Güzel Ayşa ''

       6-     Üşüdüm, üşüdüm soğuktan.

                Bir kız çıktı kâğıttan.

                Kız kuskus kaynatır.

                Dedem sakalını oynatır.

        7-     Kayalarda sarmaşık, 

                Görmeden oldum aşık.

                Yâr aklıma gelince, 

                Elimden düştü kaşık.  

        8-     Madımak kurutmadım,

                 Yâr seni unutmadım.

                 Hatırını saydım da,

                 Üstüne yâr tutmadım.

        9-      Hu!..  hu!.. komşu, komşu!...

                 Bahçene gireyim mi?

                 Gir!...

                 Pancar toplayayım mı?

                 Topla!... 

                  Kaç tane?

                  Yedi tane!...

       10-      Limon ektim tasa,

                   Bitmedi, kaldı kışa.

                   Kız ben seni alırdım,  

                   Askerlik geldi başa. 

        11-      Zeytin yağın şişesi, 

                   Aşk ateşine düşesi,

                   Gündüz gelme, gece gel.

                   Ciğerimin köşesi.

         12-    Türkü, mürkü,

                   Ninemin kürkü.

                   Bir çektim yırtıldı,

                   Kar yağıyor,

                   Karga bağırıyor. 

                   Anam çorba pişirmiş,

                   Seni çağırıyor,

                   Ninem dikmekten kurtuldu.

         13-     Bu köşe, yaz köşesi.

                    Şu köşe, kış köşesi.

                    Ortada su şişesi.

         14-      At üstüne kazanı,

                     Şıkır, şıkır kaynasın.

                     Yeni girdin horana,

                     Omuzların oynasın.

         15-      Al elma, kızıl elma.

                    Gel, yola düzül elma.

                     Yâr buradan geçende, 

                     Cebine süzül elma.

                      

ÇORBA İLE İLGİLİ TEKERLEMELER

1-   Çiğdem çiğdem çiçekcik,
      Elimi kesti bıçakcık,
      Yağlık getir silelim,
      Deve boynuna binelim.
      Deve boynunda bir pazar,
      İçinde tilki gezer.
2-   Bir - iki, kurnaz tilki,
      Fındık, fıstık,
      Kadifeden yastık.
      Al çık, bal çık
      Sen çık.
3-  Yağ, yağ yağmur,
      Tarlada çamur.
      Ver Allahım, ver,
      Sellice yağmur.
4-   Birdir 1, ikidir 2,
      Olur tilki.
      Üçtür 3, yapması güç.
      Dörttür 4, kuş gibi öt.
      Beştir 5, aldım bir eş.
      Altıdır, altı,
      Yaptım kahvaltı.
      Yedidir 7,
      Evim sırtıma değdi.
      Sekizim sek sek,
      Dokuzum durak.
      Onum orak, biçmeyen olur ebe.
5-   İncilerim döküldü, toplayamadım.
      O küçük, bu büyük.
      Sen, o-yun-dan çık.
6-   Bir, iki, bir tombul tekir.
      Camdan bakar, başına takar.
      Hop, hop altın top.
      Bundan başka oyun yok.
7-   Pazara gittim, pazar yok.
      Eve geldim, annem yok.
      Beşiğe baktım, bebek yok.
      Dedeme baktım, sakalı yok.
      Çorbaya baktım, kaşık yok.
8-   Pazara gidelim, bir tavuk alalım.
      Pazara gidip, bir tavuk alıp ne yapalım?
      Gıt gıt gıdak, gıt gıt gıdak diyelim.
      Hopura hopura, hopura hopura yiyelim.
9-   Ay dede, ay dede,
      Senin evin nerede?
      Benim evim, iki taşın arasında.
      Bir ekmeğim var,
      Yağa batır, tuza batır.
      Sen yemezsen, bana getir.
10- Soğan sarımsak, otur, kalk.
      Ocağı yak, keyfine bak.
      Acar, macar, dolapları açar.
      Anneleri gelince, fırt diye kaçar.

11- Ne dökersin? Burma.
      Verdiğim süt, pişti mi?
       Pişti.
       Gelin hanım, içti mi?
       İçti.
       Kaç kaşık içti?
       Üç.
       Gelini ne ile verirsin?
       Davulla, zurnayla.
       Güm güm de, güm güm,
       Güm güm de, güm güm.
12-  Köpek nece konuşur?
       Hav havca,
       Ördek nece konuşur?
       Vak vakça,
       Kedi nece konuşur?
       Miyavca,
       Balık nece konuşur?
       Susmaca.
13- Üşüdüm, üşüdüm.
      Daldan elma düşürdüm.
      Elmamı yediler, bana cüce dediler.
      Cücelikten çıktım, bey oğluna  gittim.
      Bey oğlu hasta, çorbası tasta.
      Püsküllü mavi, inadına kâvi.
      Gel çık, bal çık, sen çık.
     
     
   
   
   

TÜRK MUTFAĞINDA ÇORBANIN YERİ

     TÜRK MUTFAĞINDA ÇORBANIN YERİ :  Çorba kelimesinin dilimize, Farsçadan geçtiği bilinmektedir. Çorbanın Anadolu Kültüründe ve Türklerde folklorik önemi çok büyüktür.

     Çorba, Türkler için vazgeçilmez bir beslenme kültürüdür.

     Ortaçağ da, Orta Asya da yaşayan göçebelerin tahıldan yaptıkları sulu, lâpamsı yiyecekler, Osmanlı döneminde ve günümüzde, Türkiye 'nin her yerinde iştah ile tüketilen, çeşitli çorbalara dönüşmüştür. 

     Türkler Anadolu'ya geçtikten sonra geleneksel beslenme kültürlerinin bir parçası olan, çorba içme alışkanlığını sürdürmüş ve zenginleştirmişlerdir.

     Osmanlı Sofrası' nda, baş yemeklerden olan çorbanın geçmişi çok eskidir. Çorbalar geleneksel bir yiyecektir. Çorbaların besleyici ve ekonomik oluşları, toplumun tüm kesimlerine yayılmasını sağlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu' nun her yerinde, halkın en alt kesimlerinden, padişaha kadar herkesin akşam yemeğinde, hatta; sabah kahvaltılarında bile çorba içtiği, kayıtlara geçmiştir. Osmanlı Mutfağı' nda pişen çorbaların malzeme zenginliği ve çeşitliliği oldukça geniştir. 

     Türkler, Osmanlı İmparatorluğu' nun yükseliş dönemlerinde Asya' dan Avrupa' ya ve Kuzey Afrika' ya kadar bir çok bölgede etkili olmuşlardır. Bu bölgelerde daha önceden var olan kültürlerle kaynaşmışlar ve kendilerine özgü kültürlerini oluşturmuşlardır. En zor oluşan ve en zor değişen kültürlerden birisi de beslenme kültürüdür. Bilindiği gibi kültür, her toplumun kendi dışındaki toplumlarla temasa geçmesiyle oluşan ve gelişen bir olgudur.

     Türk beslenme kültürü de köklü bir geçmişe sahip, ender kültürlerden birisidir. 

     Batıda, sadece iştah açıcı olarak tüketilen çorba, bizim kültürümüzde, sofranın temsilcisi ve yöneticisi olan bir yemek türü olarak yerini almıştır. 

     Türklerde çorbalar genellikle, içine katılan malzemelere göre adlandırıldığı gibi, yaşanmış bir olayın, çorbanın hazırlandığı yörenin, beldenin ya da o çorbanın ilk ustasının ismi ile de adlandırılmıştır. 

     Çorbalar çok yaygın, Türk yiyeceklerindendir. Özellikle Tarhana Çorbası, Yoğurtlu Çorba, Un Çorbası, Mercimek ve Pirinç Çorbaları, en çok içilen çorba türleridir. 

     Günümüzde de çorbalar, Türk Mutfağı' nda yüzlerce çeşidi ile yaygın olarak tüketilmektedir. 

     Bazı çorbalar, özel günler olarak nitelendirebileceğimiz dönemlerde muhakkak yapılır ve misafirlere ikram edilir. Düğün Çorbası, Toyga Çorbası, Yayla Çorbası vb. çorbalar, bunlara örnek olarak verilebilir. Hasta ziyaretlerinde, hasta evine çorba götürmek de geleneklerimizdendir. 

     Çorbaları genellikle, bulundukları corafi bölgelerin ürünleri şekillendirmektedir. Bir yörede yetişen bir sebze, yaygın olarak üretilen tarımsal maddeler, ot ya da herhangibir gıda maddesi, öncelikle çorbalarda kendini göstermekte, daha sonra o yöreye aittüm yiyecek çeşitlerini zenginleştirmektedir. Her yörenin kendine has bir yiyecek hazırlama, pişirme ve saklama şekli vardır. Yörelerde tüketilen çorbaların isimleri aynı olmakla birlikte, genellikle hazırlama şekli ve içerisine koyulan malzemelerin çeşitliliği farklılıklar göstermektedir. Bazen de Türk boylarının kullanmış olduğu ( ağız ) lehçe farklılığı sebebiyle ve başka kültürlerin de etkisi ile çorbalarda aynı malzeme ve hazırlanış biçimi kullanılmasına rağmen, bir yörede farklı, başka bir yörede daha farklı isimlerle adlandırılmıştır. 

     Çorbalar, mevsimlere göre de farklılıklar göstermektedir. Türk mutfağı' nda yazları soğuk olarak tüketilen çorba çeşitlerine de rastlanmaktadır. Bununla birlikte, mevsim dönüşüm zamanlarında değişen yiyecek çeşitliliği çorbalara da yansıyarak, bizde de mevsimlik çorba kültürünü geliştirmiştir. Soğuk kış günlerinde sıcak çorbalar içilir. Türk Mutfağı' nda çorba çeşitleri gerçekten çok fazladır. Tıpkı Türk yemekleri gibi, bölge bölge, yöre yöre, incelemek ve araştırmak gerekmektedir. Türk Mutfağı' ndaki bu zenginlik, yemeklerinde, tatlılarında, pilav ve salatalarında olduğu gibi çorbalarında da görülmektedir. 

     Çorba, kapaklı bakır taslarda veya porselen çorbalıklarda sofraya getirilir. Et, tavuk, balık suları, yoğurt, pirinç, bulgur ya da çeşitli sebzeler ve sebze kökleri ile zenginleştirilen çorbalar mideyi, ardından gelecek yemeklerin etkisine hazırlar. Bunun için '' Çorba midenin cilasıdır. '' sözü, çok doğru bir sözdür. 

     Çorba, aile büyüğünün duasıyla veya Besmele ile içilmeye başlanır ve bu önemli yiyeceğin tüketilmesinde her zaman, ince el oyması olarak hazırlanan, şimşirden, fildişinden, gümüşten, mercandan ve sedefden de yararlanılarak hazırlanan ve telkari olarak da yapılan sanat eseri niteliğinde, çorba kaşıkları kullanılırdı.