23 Eylül 2011 Cuma

ELAZIĞ ' DA EN ÇOK PİŞİRİLEN ÇORBALAR - Doğu Anadolu ' dan Yöresel Çorbalar -

  1- Tarhana Çorbası   2- Erişte Çorbası   3- Dövme Çorbası   4- Ayranlı Çorba   5- Kurutlu Çorba   6- Pirinç Çorbası   7- Un Çorbası   8- Anamaşı Çorbası   9- Lobik Çorbası   10- Şehriye Çorbası   11- Kabaklı Çorba   12- Tutmaçlı Çorba   13- Fasulye Çorbası   14- Keleoş Çorbası   * Çok eskiden Elazığ ' da yapılan fakat maalesef günümüzde neredeyse unutulmuş olan, sabah kahvaltılarında afiyetle içilen çorba, şöyle hazırlanmakta idi : Biraz kavurma, biraz salça, yeteri kadar kuru soğan, biber, tuz ve maydanoz malzemeleri ile çorba pişirilirdi. İçine doğranan kuru tandır ekmeği ile veya evde kalmış her çeşit kuru ekmekler, değerlendirilmek amacı ile çorbanın içine doğranır ve afiyet ile yenilirdi. Bu çorba, pratik ve ucuz bir çorba idi.   *  KURUTLU   ÇORBA    ( Elazığ ) :       Malzemeleri :  Döğme, kurut, tereyağı, nane, toz kırmızı biber, tuz     Hazırlanışı : Dövme haşlanır. Soğuduktan sonra kurut ayranı ile karıştırılarak, üzerine kızartılmış tereyağı, nane ve toz kırmızı biber ilave edilerek, servise hazır hale getirilir. Afiyet olsun.   **  KURUT :  Çökeleğin kurutulmuşudur. Hazırlamak için; yeterince ayran bir tencereye koyulur. Zamanla ayranın üzerinde oluşan su, devamlı olarak alınır. Dibe çöken yağ ve yoğurt tortuları, tam bir macun kıvamına ulaşınca, ele alınarak, bir patates büyüklüğünde, iyice sıkıldıktan sonra temiz bir bez veya tahta üzerine dizilerek, güneşte kurumaya bırakılır. Kış mevsimine, sert zeminli bir üsküre ( kase ) de sıcak su içerisinde bu kurutlar ezilir ve ayran olarak kullanılır. Ayrıca bu kuruttan çorbalar da yapılır. Özellikle ava meraklı aileler,kuruttan bol bol yaparlar. Eskiden bir çok evde, '' Kurut Ezme Taşı '' vardı. Kurut bu taşlarla ezilirdi. Bunun ağaçtan yapılmış olanına, '' Tepir '' adı verilirdi.   *  KELEOŞ ÇORBA   ( Elazığ ) :    Malzemeleri : Soğan, salça, kurut ayranı, tereyağı Yanında; tandır ekmeği      Hazırlanışı :  Salçanın ve soğanın yağda kızartılması ile '' soğaraç '' elde edilir. Soğaraç ' a kurut ayranı ilave edilir. Bu karışıma, tandır ekmeği doğranır ve üzerine, dağlanmış tereyağı dökülerek, servise sunulur.  Afiyet olsun.   *  LOBİK ÇORBASI  ( Elazığ ) : Pamuk ve bostan tarlalarının civarına ekilen lobik, fasulye gibi olup, küçük tanelidir. Bir tencerede, önceden, zifiri yani '' soğaraç '' yapılır. ( Soğaraç= Salçanın ve soğanın yağda kızartılması ) Üzerine su ilave edilip, kaynatılır. Lobik ve döğme iyice yıkanıp tencereye koyulur. Bir iki taşım kaynatıldıktan sonra çorba, servise hazır hale gelir. Afiyet olsun.   * ERİŞTE ÇORBASI  ( Elazığ ) :  Malzemeler :  1 kase erişte, 1 baş soğan, 1 kaşık tereyağı veya kavurma salça, nane, 4 kase su, tuz    Hazırlanışı :  Soğanlar, küçük küçük doğranır. 1 kaşık kavurma veya tereyağı koyularak, orta hararetli ateşte pembeleştirilir. Salça ve 4 kase su koyularak, kaynatılır. Erişte ilave edildikten sonra 15 dakika daha kaynatılır ve ateşten alınır. İçine bir tutam nane atılır. Tencerenin kapağı kapatılır ve 10 dakika sonra servis yapılır. Afiyet olsun.   *  YEŞİL MERCİMEKLİ ERİŞTE ÇORBASI  ( Elazığ ) :  ''Her yörede farklı bir şekilde yapılan bu çorba; aslında, adı çorba, kendisi yemek olan, yöresel lezzetlerimizdendir. Ev eriştesi ile yapılırsa, tadına doyum olmaz.''  ( 8 - 10 kişilik )    Malzemeleri : 1 su bardağı yeşil mercimek, 1,5 su bardağı erişte, 8 su bardağı su veya et suyu, 1 baş orta boy soğan, 1 yemek kaşığı salça, reyhan veya yarım çay kaşığı karabiber, kuru nane, yeterince tuz    Hazırlanışı :  Yeşil mercimek en az 2 - 3 saat önceden soğuk suda bekletilir. Suyu süzülür. Tencereye konur. Üzerine su ve tuz ilave edilerek pişirilir. Mercimekler yumuşayınca yine suyu süzülür. Fakat süzülen su atılmaz. Bu su toplam 8 su bardağı olacak şekilde, mercimeklerin üzerine eklenerek, kaynamaya bırakılır. Kaynayınca, erişteler de eklenir. Erişteler pişerken, tavada ince ince doğranmış soğanlar, kavrulur. Salça ilave edilir. Salçalı soğanlı sos tencereye ilave edilir. Üzerine, kuru reyhan veya kuru nane serpilir. Ateşten alınarak, sıcak servis yapılır. Afiyet olsun.   *  Doğu Anadolu ' da ( Erzurum, Elazığ vb. ) yeşil mercimekli erişte çorbasına; reyhan tarhun gibi otlar da ilave ederler. Bazı tariflerde, bu çorbaya, yeşil mercimek yerine, nohut katılarak adına, '' Kesme Çorbası '' da denilir. Kayseri ' de ev yapımı erişteler, küçük karaler biçiminde kesilir. Kışın bundan, '' mercimekli çorba '' yapılır. Adına da '' Börek Çorbası '' denilir. Afyon ' da '' Sakala Çarpan Çorbası '' , Tokat ' ta da '' Bacaklı Çorba '' , Bazı yerlerde ise, içine yoğurt katılarak ta yapılıp, adına; '' Tutmaç Çorbası '' da denilir. '' Yeşil Mercimekli Erişte Çorbası '' , Sivas ' tan  Sakarya ' ya , Niğde ' den Van ' a kadar, her yerde farklı farklı yapılır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder